İşletmede Kamera Kullanımının KVKK Bakımından İncelenmesi
2016 yılından beri “kişisel veri” kavramına aşinayız. İşletmesi olanlar elbette daha çok işin içinde, bu yazımız onlara yönelik. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu"na göre KVKK uyum süreci kapsamında veri sorumlusu ve / veya veri işleyen olan tüm kurumların veri işleme süreçlerini gözden geçirmesi ve gerekli organizasyonel, hukuki ve teknik önlemleri alması gerekiyor. İşletmelerde kamera kullanımını hassas organize etmelisiniz, aksi takdirde ihlallere sebebiyet vererek KVKK kapsamında yüksek cezalara muhatap olabilirsiniz.
Kamera Kayıtları ve Kişisel Veri
Kişilerin sadece yazılı bilgileri değil , görüntüleri ya da sesleri de kişisel verileridir. Hem de kanunda daha hassas düzenlenmiş olan “özel nitelikli kişisel veri”! İşletme içi güvenliğin sağlanması ve kullanılabilmesi mümkün bir hukuki meselede delil teşkil etmesi amacıyla hemen hemen her işletme artık güvenlik kameraları kullanıyor. Görüntü ve /veya ses kaydı, kişisel veri işlemedir. Bu kameralar açık da olsa, gizli yani çıplak gözle kamera olduğu belli olmayan kameralar da olsa çalışan ve müşterilerinizi bu konuda bilgilendirmelisiniz. Bir kamera ikonu ve mümkünse yazı içeren levhalar ile kamera kaydı alındığına dair aydınlatma yapabilirsiniz. Ayrıca kayıt altına aldığınız yani işlediğiniz bu verilerin saklanmasını teknik KVKK kriterlerine uygun yapmanız gerekmekte. İşin niteliğine uygun düşüyorsa, kişisel verilerin korunması ve işlenmesine ilişkin politika, kamera kayıtlarına ilişkin aydınlatma metni gibi dokümanlar görüntüsü işlenen kişilere okutularak, bilgilendirildiklerine dair imzaları alınabilir. Fakat dikkat, bu imzalı dokümanları da KVKK ilkelerine uygun muhafaza edeceksiniz, çünkü isim ve imza da birer kişisel veri!
Açık Rıza alınması Zorunlu Mu?
Aydınlatma yaptınız, tamam. Peki açık rıza almak zorunda mısınız?
İşletme içinde genel kamera kaydı yapmak için “açık rıza” almak kanuna göre zorunlu değil. Kanunda özel nitelikli kişisel verilerin, ilgilinin açık rızası olmaksızın işlenmesinin yasak olduğu ifade edilmiş fakat hemen akabinde “sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel veriler, kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir” denilmek suretiyle, bunun zorunlu olmadığı ifade edilmiştir. Ancak yine de almanız, sizin hayrınızadır.
Sadece müşterilerinizi değil elbette, çalışanlarınızı da kaydetmiş oluyorsunuz. Çalışanlarınızın iş sözleşmelerine ek bir protokol ile bu konuda bir aydınlatma metni konabilir ve aydınlatıldıklarına dair onayları alınabilir.
Ancak dikkat!
Uzaktan çalışma esnasında çalışanların görüntüsünün alınması ve / veya kaydedilmesi ise kanun uyarınca açık rıza gerektirmektedir. Pandemide bazı işverenler çalışanlarının mesai saatleri içinde kameralarının belli bir sürede açık olmasını talep etmektedir. Bilinmelidir ki bu görüntüleme ya da kayıt, genel bir işyeri içi kaydı değildir. Kişinin bağlantı yaptığı yer, doğrudan özel alanı olup, kayıt her ne kadar mesai süresi içinde olsa da , doğrudan belirli bir kişinin görüntülenmesi ya da görüntüsünün kaydı mevzu bahistir. Çalışanı izlenmekte olmanın getirdiği psikolojik etkiye tabi tutan bu uygulama, genel bir işverenin yönetim hakkı kapsamını aşıp aşmadığı bakımından tartışmalıdır. Siz siz olun, uzaktan çalışmada zorunlu olmadıkça görüntü kaydından kaçının ve zorunlu ise çalışanlarınızın açık rızasını alın.
Hukuka Uygunlukta Temel Ölçüt Bilgilendirme ve Amaca Uygunluk
Bilgilendirme, sorumluluğunuzu önemli ölçüde azaltacaktır. Ancak Kişisel Verileri Koruma Kurulu"nun kararlarına göre, bilgilendirme olsa dahi alınan görüntü amaca uygun ve ölçülü olmalıdır. Kamera kayıtlarının hangi amaç ve yöntem ile elde edildiği önemlidir.
İşte burada, amaca uygunluk karşımıza çıkıyor; işverenin, işin disiplinli ve verimli bir şekilde yürütülmesine, işyerinin güvenliğine yönelik meşru menfaatleri ve iş sağlığı ve güvenliğini sağlamaya yönelik sorumluluğunu gereği, işyerinde çalışanını rızasını almasa dahi elektronik ortamda gözetlemeye yetkili olduğu ve bunun yönetim hakkı kapsamında olduğu sonucuna varılabilir, ancak kurum her olayı kendi içinde kendi şartlarına göre değerlendirecektir. Örneğin bireysel ofis bölümleri, tuvaletler gibi yerlerin kaydı amaca uygunluk bakımından sakat olacak, hatta özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu teşkil edebilecektir. İşletme girişi haricinde sokağı ya da yan işletmenin de girişinin kapsayacak şekilde kayıt almak da kararlara göre amaca uygunluğa aykırıdır. Ayrıca beklenen fayda ses kaydı olmaksızın sadece görüntü kaydı ile sağlanabilecekse, kameranın ses kayıtlı olması da ölçülü olarak görülmüyor.
Ayrıca yine işletmenize gelen müşterilerin ya da çalışanlarınızın tüm davranışlarını izleme, performanslarını ölçme amacı taşıyan veya tek kişinin olduğu alana odaklanan kamera kullanımları da kanuna aykırıdır. Kamera kullanımında da müşteri ya da çalışanlar arasında eşitlik şarttır. Örneğin bir iş davasında çalışanınızın performansının düşük olduğunu bir kamera kaydı ile ispatlayamazsınız.
Kamera Görüntülerini İşleyen “Dışarıdan”sa...
Kişisel Verilerin Koruması Kanunu"na göre veri sorumlusu ve veri işleyen, özel hukuk gerçek ya da tüzel kişisi aynı kişi olabileceği gibi farklı da olabilir. Aynı ise, sözgelimi işletmenizde kamera kayıtlarını siz kendiniz kaydedip kendiniz saklıyorsunuzdur. Ya hizmet aldığınız görüntü kayıt hizmeti veren başkabir firma varsa? İşte o zaman siz veri sorumlususunuz, o firma da veri işleyendir. İlgili kişilere karşı sorumluluğunuz müteselsil (birlikte) olduğundan, firmayı ince eleyip sık dokuyarak, profesyonelliğine ve gizlilikten ödün vermeyeceğine güvenerek seçmelisiniz. Kayıtları alan ve / veya saklayan veri işleyen konumundaki şirketin bunları üçüncü kişilerle paylaşmadığından emin olun. Aranızda muhakkak yazılı sözleşmeler yapın. Bu sözleşmelerde özellikle kamera kayıtlarının üçüncü kişilerle paylaşılmayacağı, kayıtlara kimlerin ulaşabileceği gibi hususları detaylarıyla belirleyin. Yoksa başınız çok büyük dertlere girer.
Kayıtların Saklanma Süresi
Kişisel Verileri Koruma Kurumu"nun Kişisel Veri Saklama Ve İmha Politikasına göre, kamera kayıtları için saklama süresi 2 yıldır. 2 yılın sonunda bu verilerin yok etme, anonimleştirme gibi kanunda izin verilen yöntemlerden biri ile imhası gerekmekte.
İşletme sahibi olmak her yiğidin harcı değil. Tüm KVKK süreci, kapsamlı bir serüven. Gözünüz korkmasın, bilgi varsa korku yok. Bilgi herşeydir. Önlemdir, teknik ve hukuki alanda danışmaktır, profesyonelliktir.
* İSİMSİZ YORUMLAR YANITLANMAZ.
* Değerli yorumlarınız ve sorularınız onaydan geçtikten sonra yayınlanır ve yanıtlanır. Yorumun aşağıda görünmesi ve altına yanıtın girilmesi birkaç gün sürebilir, ara sıra kontrol ediniz.
* ÜCRETSİZ SORU SORMA PLATFORMU DEĞİLDİR. Blog altındaki yorumlarımız genel fikir verme amaçlı olup, olaya özgü danışmanlık değildir. Sorularınızın yanıtlanması genel olarak hukuki bir imkanın olup olmadığı şeklinde olacaktır. Sorunuz yayınlanmadı ise yazı metninde açıkça yanıtı bulunması sebebiyle olabilir. Birkaç defa aynı yönde yanıtlanmış sorular ile tamamiyle aynı olan sorular sorulduğunda da yorumunuz yayınlanmaz.
* Önemli not: Telefonla soru yanıtlama gibi bir hizmet vermemekteyiz. Whatsapp"tan ya da sosyal medya hesaplarından da danışmanlık vermemekteyiz. Danışmanlık ücreti, doğru yorum ve emeğin karşılığıdır. Yüzyüze görüşmek için randevu alabilirsiniz. İzmir dışında iseniz, ücretli online danışmanlık hakkında sadece bilgi almak için dahi [email protected] "ye mail gönderebilirsiniz.
Mağaza içerisinde kamera görüntümün 3. Bir şahısla(mağaza müdürü) paylaşılması sorun teşkil eder mi? Bu konuda bir açık rıza metni tarafıma sunulmadı.
Merhaba İbrahim Bey, mağazada eğer kamera görüntüsü alındığına dair bilgilendirme yazıları görünür yerlere asılı ve mevcut ise, açık rıza metni aranmayacaktır. İşletme içinde genel kamera kaydı yapmak için “açık rıza” almak kanuna göre zorunlu değil. Kanunda özel nitelikli kişisel verilerin, ilgilinin açık rızası olmaksızın işlenmesinin yasak olduğu ifade edilmiş fakat hemen akabinde “sağlık ve cinsel hayat dışındaki kişisel veriler, kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir” denilmek suretiyle, bunun zorunlu olmadığı ifade edilmiştir.
Merhaba, işe başlayalı 1 ay olmadı işyerinde kamera ve ses kaydı yapan kameralar varmış. iş yeri sahabi kameradan ses kayıtlarını dinleyip bize saldırdı ,ses kayıtlarında da herhanhagi kötü bir söz yok . yakamızdan tuttu ve tehdit etti araya girip ayırdılar. Şimdi bu konuda tazminat davası açabilir miyim ya da herhangi bir ceza almalarını sağlayabilir miyim? teşekkür ederim ilginiz için şimdiden
Ahmet bey, yapmasına yaparsınız, açmasına açarsınız ama nasıl ispatlayacaksınız? Araya girip ayırdılar dediğiniz diğer çalışanlar sizin lehinize tanıklık yapacak mı örneğin? İşlerini kaybetme endişesiyle yapmayabilirler. Mahkeme, ilgili kamera kayıtlarını istediğinde size saldıran işveren "silindi" vb. diyecektir. Eğer lehinize tanıklık yapacağına kesin emin olduğunuz kişiler , darp raporunuz vs var ise dava açmak daha mantıklıdır.
Merhaba güvenlik görevlisiyim Hastane ziyaretçi kapısında işime hassasiyet gostermedigim iddasiyla kamera kaydına bakılarak yevmiye cezası verildi.bunun hukuka aykırı olduğunu düşünüyorum cezamin iptali için ne yapabilirim bu mümkün mü?
Merhaba Ahmet bey, İşveren tarafından çalışanlara izlemenin NEDEN ve nerede yapılacağı hakkında açık bildirim yapılması, çalışanların yazılı imzalarının (rıza) alınması zorunludur. İzleme için örneğin iş güvenliği gibi bir hukuki sebebe dayanılarak size bildirim yapılıp rıza alındıysa, başka bir amaç dışında , örneğin performansınızı denetlemek için bu veriler kullanılamaz. Eğer iş sözleşmeniz dahil herhangi bir metnin içerisinde bugüne kadar buna dair rızanız alınmadıysa, bu konuda dava açılabilmesi mümkündür. Açacağınız dava ile yevmiye kesilmesi işleminin iptalini isteyeceksiniz, bir avukat meslektaşımla ilerlemeniz her zaman lehinize. Ancak ücretinizden kesilen miktar çok çok düşük bir miktarsa, avukatınıza da profesyonel hizmeti karşılığında ücret ödeyeceğinizi düşünün (avukat ücretini karşıdan almaz sizden alır) , dava açmaya değip değmeyeceğine siz karar verin. Kararlı olur iseniz büromuzla da çalışabilirsiniz, elbette yardımcı oluruz.